Psikolojik danışman Alican Harbelioğlu, aile içindeki dinamiklerin çocukların gelişimi üzerindeki kritik rolüne dikkat çekiyor. Aile, bir çocuğun ilk ve en önemli eğitim aldığı yer olarak kabul ediliyor. Harbelioğlu, anne ve babanın tutumlarının, çocukların psikolojik, sosyal ve duygusal gelişiminde ne denli önemli olduğunu vurguluyor.
Psikolojik danışman Alican Harbelioğlu, aile içindeki dinamiklerin çocukların gelişimi üzerindeki kritik rolüne dikkat çekiyor. Aile, bir çocuğun ilk ve en önemli eğitim aldığı yer olarak kabul ediliyor. Harbelioğlu, anne ve babanın tutumlarının, çocukların psikolojik, sosyal ve duygusal gelişiminde ne denli önemli olduğunu vurguluyor. Röportajda, Harbelioğlu ile anne-baba tutumlarının çocuklar üzerindeki etkilerini konuştuk.
Muhabir: Dr. Yılmaz, anne ve babanın çocuk üzerindeki etkileri hakkında neler söylemek istersiniz?
Alican Harbelioğlu: Anne ve babalar, çocukların hayatındaki ilk öğretmenleridir. Aile, bir çocuğun değerler sistemini, davranış biçimlerini ve duygusal gelişimini şekillendiren temel bir faktördür. Ebeveynlerin tutumları, çocukların özgüvenlerini, iletişim becerilerini ve toplumsal ilişkilerini doğrudan etkiler. Özellikle erken yaşlarda, çocuklar ebeveynlerinden aldıkları sevgi, ilgi ve rehberlikle dünyayı tanır. Bu süreçte anne ve babanın gösterdiği tutumlar, çocukların hem psikolojik sağlığını hem de gelecekteki yaşamını belirleyebilir.
Muhabir: Anne-baba tutumları çocukların kişilik gelişimini nasıl etkiler?
Alican Harbelioğlu: Anne-baba tutumları, çocukların benlik saygılarını ve kişilik özelliklerini büyük ölçüde şekillendirir. Örneğin, otoriter bir ebeveyn, çocuğunun her davranışını sıkı bir şekilde kontrol edebilir, bu da çocuğun özgüvenini zedeleyebilir ve bağımsızlıklarını kısıtlayabilir. Öte yandan, aşırı hoşgörülü ebeveynler, çocuklarına sınırlar koymaktan kaçınabilir, bu da çocukta disiplin eksikliği ve sınır tanımama sorunlarına yol açabilir. Ideal olan ise, dengeyi sağlamak, yani hem sevgi dolu hem de disiplinli bir yaklaşım benimsemek. Çocuk, kendine saygı duyacak şekilde büyür ve dış dünyayla sağlıklı ilişkiler kurabilir.
Muhabir: Peki, ebeveynlerin çocuklarına gösterdiği ilgi, çocukların duygusal gelişimini nasıl etkiler?
Alican Harbelioğlu: Çocukların duygusal gelişimi, büyük ölçüde ebeveynlerinin onlara gösterdiği ilgiye bağlıdır. Eğer ebeveynler çocuklarına yeterince ilgi gösterir, onları dinler ve duygusal ihtiyaçlarını karşılarlarsa, çocuklar kendilerini değerli hisseder. Bu da onların duygusal zekalarını geliştirir ve empati kurma becerilerini artırır. Aynı zamanda, çocuklar duygusal olarak güvenli bir ortamda büyüdüklerinde, stresle başa çıkma ve duygusal zorluklarla mücadele etme becerilerini daha sağlıklı bir şekilde geliştirebilirler.
Muhabir: Ebeveynlerin tutumları ne zaman olumsuz bir etkiye yol açabilir?
Alican Harbelioğlu: Ebeveynler çocuklarına aşırı müdahaleci olurlarsa, çocuklar bağımsızlıklarını kazanmakta zorlanabilirler. Ayrıca, duygusal ya da fiziksel istismar, çocukların sağlıklı bir gelişim göstermesini engeller. Sürekli eleştiri, cezalandırma ya da sevgisizlik gibi tutumlar, çocuğun benlik saygısını zedeler ve depresyon, anksiyete gibi psikolojik sorunlara yol açabilir. Bunun dışında, ebeveynlerin çatışmaları ya da olumsuz örnek davranışları da çocukların sosyal becerilerini olumsuz etkileyebilir.
Muhabir: Ebeveynlerin kendilerini geliştirmeleri çocuklarının gelişimini nasıl etkiler?
Alican Harbelioğlu: Ebeveynlerin kişisel gelişimleri, çocuklarının gelişimiyle doğrudan ilişkilidir. Kendini geliştiren, sağlıklı sınırlar koyabilen ve empati kurabilen bir ebeveyn, aynı tutumları çocuklarına da aktarabilir. Ayrıca, bir ebeveynin duygusal olarak sağlıklı olması, çocuğa da duygusal güvenlik sunar. Kendini geliştiren ebeveynler, çocuklarıyla daha kaliteli vakit geçirebilir, onların duygusal ihtiyaçlarını daha iyi anlayabilirler. Bu da çocuğun sağlıklı bir birey olarak yetişmesine yardımcı olur.
Muhabir: Son olarak, anne-babalar çocuklarına nasıl daha iyi bir destek sunabilirler?
Alican Harbelioğlu: Anne ve babaların çocuklarına daha iyi bir destek sunabilmeleri için, onları dinlemeleri ve anlamaya çalışmaları çok önemli. Çocuğun duygusal ihtiyaçlarına duyarlı olmak, ona güvenli bir ortam sağlamak, sağlıklı sınırlar koymak ve olumlu pekiştirme kullanmak çok önemlidir. Ayrıca, ebeveynlerin kendi duygusal ihtiyaçlarını da göz önünde bulundurmaları, çünkü duygusal olarak sağlıklı bir ebeveyn, çocuklarına da daha iyi bir rehberlik yapabilir. Ebeveynlerin kendi streslerini yönetmeleri ve pozitif bir yaklaşım sergilemeleri, çocuklarına model olur ve onların da sağlıklı gelişim göstermelerine yardımcı olur.
Alican Harbelioğlu, anne ve babaların çocuklarının gelişimindeki etkisinin, sadece genetik faktörlerle değil, aynı zamanda psikolojik ve duygusal etkileşimlerle de şekillendiğini belirtiyor. Ebeveynlerin çocuklarına sunduğu ilgi, sevgi ve desteğin, onların yaşam boyu sürdürecekleri sağlıklı ilişkiler ve psikolojik denge üzerinde kalıcı etkiler yaratabileceğini vurguluyor.