Gökçe Demir ile okul öncesi eğitimin önemi

Okul öncesi öğretmeni Gökçe Demir ile okul öncesi eğitiminin önemi ve okula başlama yaşı ile ilgili görüştük.

Muhabir: Gökçe Hanım, okul öncesi eğitimin öneminden biraz bahseder misiniz? Özellikle çocukların gelişiminde hangi alanlarda etkili oluyor?

Gökçe Demir: Okul öncesi eğitim, bir çocuğun gelişiminde temel yapı taşlarını oluşturur. Bu dönemde çocuklar, sosyal becerilerini, duygusal zekalarını, iletişim yeteneklerini ve motor becerilerini geliştirirler. Ayrıca, okul öncesi dönemde çocuklar, okul yaşamına adapte olabilmek için gereken sorumluluk ve bağımsızlık becerilerini öğrenirler. Akademik beceriler henüz ön planda değildir, ancak çocuklar okuma, yazma ve matematiksel düşünme gibi temel becerilere zemin hazırlayacak oyunlar ve etkinlikler aracılığıyla öğrenmeye başlarlar.

Muhabir:. Türkiye’de okul öncesi eğitimin yaygınlaşması adına yapılan çalışmalar hakkında ne düşünüyorsunuz? Gelişen eğitim sisteminde okul öncesi eğitimin yeri nasıl olmalı?

Gökçe Demir: Son yıllarda okul öncesi eğitimde önemli bir ilerleme kaydedildi. Özellikle devlet okullarında okul öncesi sınıfların yaygınlaşması, eğitime erişimi artırmak adına çok önemli. Bununla birlikte, hala bazı bölgelerde okul öncesi eğitimde eksiklikler ve zorluklar var. Okul öncesi eğitimin daha da yaygınlaşması, erken çocukluk dönemi gelişiminin önemi konusunda farkındalığın artması için önemli bir adım olacaktır. Eğitim sisteminde okul öncesi eğitim, çocukların hem akademik hem de sosyal gelişimleri için çok kritik bir aşama olduğu için anaokulunun, ilk öğretimden önceki en temel basamak olarak kabul edilmesi gerektiğini düşünüyorum.

Muhabir: Okula başlama yaşı konusunda farklı görüşler var. Sizce ideal okul başlangıç yaşı nedir? 6 yaş mı, yoksa daha erken yaşlar mı?

Gökçe Demir: Çocukların gelişimi çok bireysel bir süreçtir. Ancak genel olarak, 6 yaşın okula başlama için ideal bir yaş olduğunu söyleyebilirim. Çünkü bu yaş, çocukların bilişsel, sosyal ve duygusal gelişimlerinin daha güçlü olduğu bir dönemdir. Ancak her çocuğun hazır olma durumu farklıdır. 5 yaşında, okul için hazır olan bir çocuk da olabilir. Bu, çocuğun motor becerilerinin gelişimi, sosyal becerileri ve bağımsızlık düzeyine bağlıdır. Dolayısıyla okula başlama yaşının, çocuğun gelişimsel ihtiyaçlarına göre esnek olması gerektiğini düşünüyorum.

Muhabir: Çocukların okula başlama yaşıyla ilgili ebeveynlerin karşılaştığı en büyük endişeler nelerdir? Bu endişelere nasıl yaklaşıyorsunuz?

Gökçe Demir: Ebeveynlerin en büyük endişesi, çocuklarının okul hayatına uyum sağlayıp sağlayamayacağıdır. Özellikle çocuklar daha küçük yaşlarda okula başladığında, sosyal becerileri ve duygusal dayanıklılıkları henüz gelişmiş olmayabiliyor. Bu durum, ayrılma kaygısı, tuvalet eğitimi, yeni bir çevreye adapte olma gibi zorluklara yol açabiliyor. Ben, ebeveynlerle bu süreci konuşarak, çocuğun bireysel özelliklerini göz önünde bulundurmanın önemini vurguluyorum. Çocuğun duygusal ihtiyaçlarına saygı göstermek, okula başlama sürecinde güvenli bir ortam yaratmak ve okul öncesi dönemde çocuğu hazırlamak bu kaygıların azalmasına yardımcı olabilir.

Muhabir: Bir çocuğun okul öncesi dönemde yeterince sosyal ve duygusal beceri kazanmadan okula başlaması, sonradan hangi zorlukları beraberinde getirebilir?

Gökçe Demir: Okul öncesi dönemde çocukların sosyal becerilerini geliştirmeleri çok önemlidir. Çocuklar, diğer çocuklarla iletişim kurarak, paylaşmayı, sırayla oynamayı ve empati kurmayı öğrenirler. Bu beceriler okula başladıklarında oldukça işe yarar. Eğer bir çocuk okul öncesinde bu becerileri yeterince geliştirmemişse, okulda arkadaş edinme, öğretmenle sağlıklı bir ilişki kurma ve grup çalışmalarına katılma gibi durumlarda zorlanabilir. Ayrıca, duygusal olarak hazırlıksız olan bir çocuk, okulda karşılaştığı yeni kurallar, sınırlar ve sorumluluklarla başa çıkmakta zorlanabilir.

Muhabir: Okula başlama yaşıyla ilgili yapılan araştırmalar hakkında bilginiz var mı? Bu araştırmaların bulguları ne yönde?

Gökçe Demir: Evet, birçok araştırma, erken yaşlarda eğitimin çocukların bilişsel ve duygusal gelişimi üzerindeki olumlu etkilerini ortaya koymaktadır. Özellikle erken yaşlarda alınan kaliteli okul öncesi eğitim, çocukların ilerleyen yıllarda akademik başarılarını ve sosyal becerilerini önemli ölçüde artırıyor. Ayrıca, okul öncesi eğitimin, düşük gelirli ailelerin çocukları için fırsat eşitliği sağlamak adına önemli bir araç olduğu da vurgulanıyor. Bununla birlikte, okula başlama yaşının çok erken olması, bazı çocuklar için duygusal olgunlaşmayı beklemek adına zararlı olabiliyor, bu yüzden 5-6 yaş aralığı genellikle önerilmektedir.

Muhabir: Son yıllarda bazı okullar "erken eğitim" programları sunmaya başladı. Sizce 3 yaşında bir çocuk için eğitim verilmesi doğru bir yaklaşım mı?

Gökçe Demir: 3 yaşında bir çocuğun eğitimi, daha çok oyun ve keşif odaklı olmalıdır. Bu yaşta çocuklar hala motor becerilerinin temelini atıyor, duygusal ve sosyal becerilerini geliştiriyorlar. Bu dönemde eğitim, çocukların doğal öğrenme süreçlerini destekleyecek şekilde olmalı. Erken eğitim programları, çocuğun yaşına uygun ve bireysel gelişim hızına göre planlanmalı. Zorlayıcı ve akademik odaklı eğitim yöntemlerinden kaçınılmalı, çocukların oyun aracılığıyla öğrenmelerine fırsat tanınmalıdır.

Muhabir: Okul öncesi dönemde, çocukların akademik becerilerden ziyade hangi beceriler üzerinde durulması gerektiğini düşünüyorsunuz?

Gökçe Demir: Okul öncesi dönemde, akademik beceriler ikinci planda olmalıdır. Bu dönemin en önemli becerileri, sosyal beceriler, duygusal zekâ, problem çözme ve yaratıcı düşünme becerileridir. Çocukların empati kurabilmesi, duygularını ifade edebilmesi, başkalarıyla işbirliği yapabilmesi, dikkatini bir şeyde odaklayabilmesi çok önemlidir. Ayrıca, motor beceriler, el-göz koordinasyonu ve dil gelişimi de okul öncesi dönemde desteklenmelidir. 

Muhabir: Çocukların okula başlama yaşları ile ilgili toplumsal beklentilerle, bireysel gelişimleri arasındaki dengeyi nasıl kurmalıyız?

Gökçe Demir: Toplumsal beklentiler ve bireysel gelişim arasındaki dengeyi kurmak çok önemli. Her çocuğun gelişim hızı farklıdır ve bazı çocuklar daha erken yaşta okula hazır olabilirken, bazıları için bu süreç biraz daha uzun sürebilir. Çocukların bireysel gelişimlerini gözlemleyerek, erken eğitim programlarını ve okul başlangıç yaşını belirlemek gerekir. Toplumda erken yaşta okula başlama baskısı olsa da, çocuğun duygusal ve sosyal gelişimini göz önünde bulundurmak, uzun vadede daha sağlıklı bir okul deneyimi sağlayacaktır.

Muhabir: Son olarak, okula başlama yaşı ile ilgili ebeveynlere ne gibi tavsiyelerde bulunursunuz? Çocukların hazır oldukları dönemi nasıl anlayabiliriz?

Gökçe Demir: Ebeveynlere tavsiyem, çocuklarının duygusal ve sosyal gelişimlerini gözlemlemeleri ve okula başlamadan önce hazırlık sürecini sağlıklı bir şekilde geçirmeleridir. Çocuğun bağımsızlık düzeyi, duygusal olgunluğu, iletişim becerileri ve diğer çocuklarla ilişkileri bu süreçte belirleyici faktörlerdir. Ayrıca, okula başlamadan önce çocukla birlikte okula alışma süreci oluşturmak, ziyaretler yapmak ve öğretmenle tanışmak faydalı olacaktır. Sonuç olarak, çocuğun okula başlamaya hazır olup olmadığı, yalnızca yaşına değil, aynı zamanda onun bireysel gelişim sürecine de bağlıdır.