Roma dönemine ait 12 metre yüksekliğinde anıt mezar 2 bin yıldır ayakta
Halk arasında ‘Beştaş, Dikilitaş veya Nişantaşı’ olarak bilinen mezar, İznik ilçesinin 5 kilometre kuzeybatında Elbeyli sınırları içinde yer alıyor. Zeytin bahçelerinin arasında kalan anıt mezar, Roma İmparatorluğu döneminde İznik’ten İzmit’e giden yol üzerine inşa edilmiş. Anadolu’daki ünik dikme anıt mezar yapılarından olan obelisk 12 metre yüksekliğe, 3 basamaklı podyum üzerine inşa edilmiş. 2 metre genişliğinde 3 metre yüksekliğinde kaideye sahip yapı, üçgen piramidal bloklardan oluşuyor. Anıtın batı cephesinde Yunanca olarak büyük harflerle yazılmış, “Gaius Cassius Akslepiodotos’un oğlu, 83 yıl yaşayan Gaius Cassius Philis burada yatıyor” yazıyor.
M.S. 4. yüzyılda İznik, Hıristiyanlık dünyası için önemli bir yer olan İznik hac yolu güzergâhı üzerindeydi. Sanat tarihçisi Doğan Özgün Kolaç, “Halk arasında Beştaş olarak bilinen İznik’teki anıt taş, bugünkü İznik ile İzmit arasında yapılmış. 12 metre yüksekliğinde 3 metre podyum üzerine yapılmış. Eskiden İznik Hıristiyanlar için hac merkezi olduğu için görülmesi açısından yüksek yapıldığı düşünülüyor. Üzerinde Yunanca olarak baba oğul ve ölüm ilişkisi üzerine bilgi yer alıyor. Cassius ailesinin İznik’te büyük bir aile olduğu bilgisi kaynaklarda var. Burası hac merkezi olduğu için gelip geçenler tarafından anıtın üzerine kazınmış hac motifleri de mevcut” dedi.
Anıtı görmeye gelen bir vatandaş da internetten duyduğunu ve tarlaların arasında kalan bu yeri merak ederek görmeye geldiğini ifade etti.
