Daha öncede değinmiştim. Mart ayı, eskilere göre vergi ödemeleri nedeni ile “dert ayı” olarak isimlendirilirdi ama, ülkemizde de bunun yanı sıra çok sayıda önemli güne de imza atmıştır. Bazen bir muhtıraya kapı aralarken, arada bir de dünyanın unutamayacağı Çanakkale savunması gibi bir destana da ev sahipliği yapar bu mart ayı…Bazen de, en azından biraz gülümsetecek, ya da mutlu edecek günleri de içinde barındırır. Örneğin “Dünya Tiyatro Günü” gibi…
Ne anlamlı, bir o kadar da ne kadar naif bir sanat dalıdır tiyatro…Mart ayındaki, bu mutlu günler çok sayıda olmasa da, tiyatro bu eksiği kapatmayı başarır.Olanaklarım çerçevesinde bir çok oyunu izlemiş, sahneden bize akseden tozu ve replikleri ile karşılaşmış biri olarak, bunu ben de onaylıyorum. Hele tiyatronun bir tanımı var ki, insanın içine işliyor. İnsanı, insan ile, İNSANCA anlatan sanat dalı...Nokta. Yaşadığımız bu yüzyılda ve de canım ülkemizde, bu tanımlardaki özelliklere ihtiyacımızın bu kadar acil olduğu bir noktaya parmak basıyor tiyatro. İnsanca yaşamak, insanca, kazanmak, insanca başkalarına davranmak ve de her alanda insanca ve hakkı olduğu biçimde demokrasiyi tüm ayrıntısı ve herkes ile eşit olarak paylaşmak…Kulağa bile hoş geliyor. Acaba şu günlerde ülkemizde yaşanan siyasi gelişmeler, toplumu şaşırtan gelişmeler ve çözümleri,ya da çözümsüzlükler, sahneye nasıl uyarlanabilirdi insanca bir anlatı ile ? İşte kilit nokta burası.Sitem dolu cümlelerimden sonra, sanatın en önemli dallarından tiyatronun Dünya çapında ilanına…
Uluslararası Tiyatro Enstitüsü 1948 yılında kurulur. Bu enstitü 1961 yılında aldığı bir kararla 27 Mart’ı Dünya Tiyatro Günü olarak kabul eder. Her yıl enstitüye üye ülkelerde 27 Mart günü Tiyatro Bayramı olarak kutlanır.
27 Mart günü her ülkenin sanat ve tiyatro adamlarınca hazırlanan bir bildiri, sahnelerde okunur. Tiyatrolar o gece halka parasız gösteriler düzenler ve tiyatroyu halka sevdirmeye çalışırlar. Ülkemizde tiyatro ile ilgili ilk ulusal bildiriyi, yaşamını Türk tiyatrosuna içtenlikle adamış olan Muhsin Ertuğrul yazar. Araştırmacılar; tiyatronun ilkel insanların av dönüşü vurdukları avın çevresinde sevinç ve heyecan sesleri çıkararak dans etmelerinden doğduğunu anlatırlar. İşte bu kadar eski bir geleneği varmış tiyatronun. Kaynaklar böyle diyor. İnsan, bazen yaşadığı bir olayı, ancak vücut dili ile anlatmak ister.
Bu kısacık deneme bile, tiyatronun bir sahnesini oluşturur. Bir kaş çatış veya naif bir gülümseyiş ve karşındakine insanca bir vücut dili, her zorluğu ortadan kaldırabilir diye düşünmek de mümkün.Bu yıl, Dünya Tiyatro Günü ulusal bildirisini gazeteci, yazar ve sanat eleştirmeni Hayati Asılyazıcı kaleme almış.
“ Nefes aldığımız her gün kıymetli olsa da, bu günün anlamı insanlık tarihi açısından çok daha önemlidir. İnsan sahneden sözlü, yazılı metinler ile kendi hikâyesini yazmış, oynamış, temsil etmiş, göstermiş ve kayıt altına almıştır.
İnsanlık şimdi bir büyük testten geçiriliyor. Virüsler, teknolojik saldırılar, açlık, sömürü, işgaller, savaşlar, emeksiz boş hayallerle kurgulu yalan hayatların pompalandığı bir dönemde boş konuşmalar ile beslenen körleşmeler, köleleştirme yöntemleri karşısında sınav veriyor. Ahmet Hamdi Tanpınar’dan bir alıntıyla, “Saatin kendisi mekân, ilerleyişi zaman, ayarı insandır” sözünün içi boşaltılıyor. Bu anlamda, Cumhuriyet’in kurucusu büyük Atatürk, bu ışığı alnında hissedenlere görevler vermiştir. Önlerindeki engelleri kaldırmış ve Cumhuriyet’in fazilet, onun hayat damarının da kültür olduğunu vurgulamıştır. Dünya “Tiyatro Günü” izleyicisine, emekçilerine, onlarla dayanışma içinde olup tiyatroyu sadece eğlence, ekonomi olarak algılamayan herkese ve insanlığa kutlu olsun.” Eleştirmen Asılyazıcı’nın bildirisi bu günün önemini çok iyi özetliyor. İçinde bulunduğumuz zorlu günlerin biterek, sanat ve kültüre ayıracak konuma gelmemiz dileğim ile….
Yorum Ekle
Yorumlar (0)
Sizlere daha iyi hizmet sunabilmek adına sitemizde çerez konumlandırmaktayız. Kişisel verileriniz, KVKK ve GDPR
kapsamında toplanıp işlenir. Sitemizi kullanarak, çerezleri kullanmamızı kabul etmiş olacaksınız.
Yeni Marmara Gazetesi
En son gelişmelerden anında haberdar olmak için 'İZİN VER' butonuna tıklayınız.
İSMAİL KEMANKAŞ
Perde indi sahnedeki bir dram
Daha öncede değinmiştim. Mart ayı, eskilere göre vergi ödemeleri nedeni ile “dert ayı” olarak isimlendirilirdi ama, ülkemizde de bunun yanı sıra çok sayıda önemli güne de imza atmıştır. Bazen bir muhtıraya kapı aralarken, arada bir de dünyanın unutamayacağı Çanakkale savunması gibi bir destana da ev sahipliği yapar bu mart ayı…Bazen de, en azından biraz gülümsetecek, ya da mutlu edecek günleri de içinde barındırır. Örneğin “Dünya Tiyatro Günü” gibi…
Ne anlamlı, bir o kadar da ne kadar naif bir sanat dalıdır tiyatro…Mart ayındaki, bu mutlu günler çok sayıda olmasa da, tiyatro bu eksiği kapatmayı başarır.Olanaklarım çerçevesinde bir çok oyunu izlemiş, sahneden bize akseden tozu ve replikleri ile karşılaşmış biri olarak, bunu ben de onaylıyorum. Hele tiyatronun bir tanımı var ki, insanın içine işliyor. İnsanı, insan ile, İNSANCA anlatan sanat dalı...Nokta. Yaşadığımız bu yüzyılda ve de canım ülkemizde, bu tanımlardaki özelliklere ihtiyacımızın bu kadar acil olduğu bir noktaya parmak basıyor tiyatro. İnsanca yaşamak, insanca, kazanmak, insanca başkalarına davranmak ve de her alanda insanca ve hakkı olduğu biçimde demokrasiyi tüm ayrıntısı ve herkes ile eşit olarak paylaşmak…Kulağa bile hoş geliyor. Acaba şu günlerde ülkemizde yaşanan siyasi gelişmeler, toplumu şaşırtan gelişmeler ve çözümleri,ya da çözümsüzlükler, sahneye nasıl uyarlanabilirdi insanca bir anlatı ile ? İşte kilit nokta burası.Sitem dolu cümlelerimden sonra, sanatın en önemli dallarından tiyatronun Dünya çapında ilanına…
Uluslararası Tiyatro Enstitüsü 1948 yılında kurulur. Bu enstitü 1961 yılında aldığı bir kararla 27 Mart’ı Dünya Tiyatro Günü olarak kabul eder. Her yıl enstitüye üye ülkelerde 27 Mart günü Tiyatro Bayramı olarak kutlanır.
27 Mart günü her ülkenin sanat ve tiyatro adamlarınca hazırlanan bir bildiri, sahnelerde okunur. Tiyatrolar o gece halka parasız gösteriler düzenler ve tiyatroyu halka sevdirmeye çalışırlar. Ülkemizde tiyatro ile ilgili ilk ulusal bildiriyi, yaşamını Türk tiyatrosuna içtenlikle adamış olan Muhsin Ertuğrul yazar. Araştırmacılar; tiyatronun ilkel insanların av dönüşü vurdukları avın çevresinde sevinç ve heyecan sesleri çıkararak dans etmelerinden doğduğunu anlatırlar. İşte bu kadar eski bir geleneği varmış tiyatronun. Kaynaklar böyle diyor. İnsan, bazen yaşadığı bir olayı, ancak vücut dili ile anlatmak ister.
Bu kısacık deneme bile, tiyatronun bir sahnesini oluşturur. Bir kaş çatış veya naif bir gülümseyiş ve karşındakine insanca bir vücut dili, her zorluğu ortadan kaldırabilir diye düşünmek de mümkün.Bu yıl, Dünya Tiyatro Günü ulusal bildirisini gazeteci, yazar ve sanat eleştirmeni Hayati Asılyazıcı kaleme almış.
“ Nefes aldığımız her gün kıymetli olsa da, bu günün anlamı insanlık tarihi açısından çok daha önemlidir. İnsan sahneden sözlü, yazılı metinler ile kendi hikâyesini yazmış, oynamış, temsil etmiş, göstermiş ve kayıt altına almıştır.
İnsanlık şimdi bir büyük testten geçiriliyor. Virüsler, teknolojik saldırılar, açlık, sömürü, işgaller, savaşlar, emeksiz boş hayallerle kurgulu yalan hayatların pompalandığı bir dönemde boş konuşmalar ile beslenen körleşmeler, köleleştirme yöntemleri karşısında sınav veriyor. Ahmet Hamdi Tanpınar’dan bir alıntıyla, “Saatin kendisi mekân, ilerleyişi zaman, ayarı insandır” sözünün içi boşaltılıyor. Bu anlamda, Cumhuriyet’in kurucusu büyük Atatürk, bu ışığı alnında hissedenlere görevler vermiştir. Önlerindeki engelleri kaldırmış ve Cumhuriyet’in fazilet, onun hayat damarının da kültür olduğunu vurgulamıştır. Dünya “Tiyatro Günü” izleyicisine, emekçilerine, onlarla dayanışma içinde olup tiyatroyu sadece eğlence, ekonomi olarak algılamayan herkese ve insanlığa kutlu olsun.” Eleştirmen Asılyazıcı’nın bildirisi bu günün önemini çok iyi özetliyor. İçinde bulunduğumuz zorlu günlerin biterek, sanat ve kültüre ayıracak konuma gelmemiz dileğim ile….