Bilindiği gibi şu günlerde geleneksel Bursa Festivali doyasıya yaşanmakta…Festivalin ilk yıllarında gösterileri ile takdir toplayan Bursa’nın kılıç-kalkan oyunu, bu etkinliğin logosuna bile girer. Geçmişi Osmanlı İmparatorluğu dönemine kadar geriye giden, dünyadaki benzersiz bu oyunun tarihçesini anlatan bir bölümü, not defterimden alarak bu hafta bilginize sunuyorum.
Savaş oyunundan barışa
Kılıçlar çekilip, kalkanlara vurulmuştu…
Bir avuç genç, dünyanın müziksiz tek folklör gösterisini gururla tamamlamıştı.
Yarışma bitmiş sıra sonucun açıklanmasına gelmişti.İngiliz sunucu birinciyi heyecanla ilan etti: Birinci
Türkiye ve Bursa Kılıç Kalkan Halk Oyunları Derneği...
Gençler sevinci göz yaşıyla paylaşırken, tam 52 yıllık bir hayalin gerçekleştiğini de anımsadı.Onların dedeleri de aynı kentte ve aynı yarışmada bu onuru yaşamıştı 1960 yılında…Langolen’den yine Bursa sesleri yükselmişti.
Dünyanın ilgisini çeken, yarışmalardan başarıyla çıkan bu oyun nasıl doğmuştu? Bunu öğrenmek için yaklaşık 700 yıl öncesine giderek, Bursa’nın kuşatma altındaki günlerini yaşamak gerekir...
Söylenceye göre; Bursa’yı kuşatan Osman bey’in askerleri, Bizanslıların moralini bozmak için, gruplar halinde kılıç ve kalkanlara vurarak ilginç bir ses ve ardından da ritim çıkarır…Bu ritmik ses, günümüzdeki o müthiş oyunun çıkış noktası olur.Kılıç kalkan oyunu diye adlandırılan bu gösteri, değişimler geçirse de günümüze kadar gelir ve özel günlerin aranan figürü olur… Kurtuluş günleri, bayramlar ve geleneksel törenlerde yüzyıllardır icra edilen kılıç kalkan oyunu, giderek kurumsal hale gelir.
İlk örnek Tahtakıran ekibi
Osmanlı İmparatorluğu ve Türkiye Cuumhuriyeti tarihi boyunca önemli törenlerde gösteriler yaparak varlığını koruyan kılıç-kalkan oyunu, zaman içinde ekiplerin kurulmasıyla kostüm ve figür açısından belirli bir standarda da kavuşur.Bu ekiplerin başta gelenlerinden birinin kurucusu Mustafa Tahtakıran’dır.O’nun 1918 tarihli bir fotoğrafına bakarak, cumhuriyet öncesinde de bu geleneğin oyunlaşmaya başladığını söyleyebiliriz. Balabanbey Okulu öğrencisi Tahtakıran, bir arkadaşı ile birlikte kılıç kalkanlı bir karede yer alır.
Bir kaç fotoğraf, Bursa’daki bu vazgeçilmez geleneği gözler önüne serer…
11 Eylül 1926’da çekilen bir kare de, adeta kurtuluş kutlamasının bir sembolüdür.Diğer bir fotoğrafın tarihi 1941’dir ve Mustafa Tahtakıran arşivine aittir… Kılıç Kalkan Oyunu 1944 yılında halk evlerinden içeriye de girer… Ardından gruplar kurulmaya başlar…Bilinen ilk ekibi, Mehmet Tutal ve Mustafa Tahtakıran’ın 1956 yılında kurduğu kabul edilir.
Tahtakıran ekibinden ayrılanların kurduğu derneklere de rastlanır sonraki yıllarda…7-12 Eylül 1962 tarihinde ilk kez organize edilen Bursa Festivali, kılıç kalkan için ikinci bir milattır… Grup ve dernekler bundan sonra daha bir ilgi görür…Ali Kayakent ve Muzaffer Semiz ekipleri bu kapsamda faaliyetlerini uzun yıllar sürdürür… Kılıç kalkan ekipleri özellikle uluslar arası festival ve yarışmalarda çok dikkati çeker ve sürekli birincilikler kazanır. Çoğu kez onur konuğu olurlar…Kraliçeler bile bu ilginç oyunun kahramanlarını kutlama nezaketini gösterir.Bursa kent logosuna da giren kılıç kalkan, bu anlamda benzersizdir…Günümüzde ( İki binli yılların ilk yarısı) Bursa’da dört kılıç kalkan derneği ilk günün heyecanıyla faaliyetlerini sürdürmekte…
Gençler bu ilginç folklor gösterisine büyük ilgiyle yaklaşmakta…
Dünyanın dört bir yanında gösterilerini sergileyen kılıç kalkan ekipleri, Türkiye’nin gururu olmayı yine başarmakta…
Yorum Ekle
Yorumlar
Sizlere daha iyi hizmet sunabilmek adına sitemizde çerez konumlandırmaktayız. Kişisel verileriniz, KVKK ve GDPR
kapsamında toplanıp işlenir. Sitemizi kullanarak, çerezleri kullanmamızı kabul etmiş olacaksınız.
En son gelişmelerden anında haberdar olmak için 'İZİN VER' butonuna tıklayınız.
İSMAİL KEMANKAŞ
Savaş oyunundan barışa
NOT Defteri
Bilindiği gibi şu günlerde geleneksel Bursa Festivali doyasıya yaşanmakta…Festivalin ilk yıllarında gösterileri ile takdir toplayan Bursa’nın kılıç-kalkan oyunu, bu etkinliğin logosuna bile girer. Geçmişi Osmanlı İmparatorluğu dönemine kadar geriye giden, dünyadaki benzersiz bu oyunun tarihçesini anlatan bir bölümü, not defterimden alarak bu hafta bilginize sunuyorum.
Savaş oyunundan barışa
Kılıçlar çekilip, kalkanlara vurulmuştu…
Bir avuç genç, dünyanın müziksiz tek folklör gösterisini gururla tamamlamıştı.
Yarışma bitmiş sıra sonucun açıklanmasına gelmişti.İngiliz sunucu birinciyi heyecanla ilan etti: Birinci
Türkiye ve Bursa Kılıç Kalkan Halk Oyunları Derneği...
Gençler sevinci göz yaşıyla paylaşırken, tam 52 yıllık bir hayalin gerçekleştiğini de anımsadı.Onların dedeleri de aynı kentte ve aynı yarışmada bu onuru yaşamıştı 1960 yılında…Langolen’den yine Bursa sesleri yükselmişti.
Dünyanın ilgisini çeken, yarışmalardan başarıyla çıkan bu oyun nasıl doğmuştu? Bunu öğrenmek için yaklaşık 700 yıl öncesine giderek, Bursa’nın kuşatma altındaki günlerini yaşamak gerekir...
Söylenceye göre; Bursa’yı kuşatan Osman bey’in askerleri, Bizanslıların moralini bozmak için, gruplar halinde kılıç ve kalkanlara vurarak ilginç bir ses ve ardından da ritim çıkarır…Bu ritmik ses, günümüzdeki o müthiş oyunun çıkış noktası olur.Kılıç kalkan oyunu diye adlandırılan bu gösteri, değişimler geçirse de günümüze kadar gelir ve özel günlerin aranan figürü olur… Kurtuluş günleri, bayramlar ve geleneksel törenlerde yüzyıllardır icra edilen kılıç kalkan oyunu, giderek kurumsal hale gelir.
İlk örnek Tahtakıran ekibi
Osmanlı İmparatorluğu ve Türkiye Cuumhuriyeti tarihi boyunca önemli törenlerde gösteriler yaparak varlığını koruyan kılıç-kalkan oyunu, zaman içinde ekiplerin kurulmasıyla kostüm ve figür açısından belirli bir standarda da kavuşur.Bu ekiplerin başta gelenlerinden birinin kurucusu Mustafa Tahtakıran’dır.O’nun 1918 tarihli bir fotoğrafına bakarak, cumhuriyet öncesinde de bu geleneğin oyunlaşmaya başladığını söyleyebiliriz. Balabanbey Okulu öğrencisi Tahtakıran, bir arkadaşı ile birlikte kılıç kalkanlı bir karede yer alır.
Bir kaç fotoğraf, Bursa’daki bu vazgeçilmez geleneği gözler önüne serer…
11 Eylül 1926’da çekilen bir kare de, adeta kurtuluş kutlamasının bir sembolüdür.Diğer bir fotoğrafın tarihi 1941’dir ve Mustafa Tahtakıran arşivine aittir… Kılıç Kalkan Oyunu 1944 yılında halk evlerinden içeriye de girer… Ardından gruplar kurulmaya başlar…Bilinen ilk ekibi, Mehmet Tutal ve Mustafa Tahtakıran’ın 1956 yılında kurduğu kabul edilir.
Tahtakıran ekibinden ayrılanların kurduğu derneklere de rastlanır sonraki yıllarda…7-12 Eylül 1962 tarihinde ilk kez organize edilen Bursa Festivali, kılıç kalkan için ikinci bir milattır… Grup ve dernekler bundan sonra daha bir ilgi görür…Ali Kayakent ve Muzaffer Semiz ekipleri bu kapsamda faaliyetlerini uzun yıllar sürdürür… Kılıç kalkan ekipleri özellikle uluslar arası festival ve yarışmalarda çok dikkati çeker ve sürekli birincilikler kazanır. Çoğu kez onur konuğu olurlar…Kraliçeler bile bu ilginç oyunun kahramanlarını kutlama nezaketini gösterir.Bursa kent logosuna da giren kılıç kalkan, bu anlamda benzersizdir…Günümüzde ( İki binli yılların ilk yarısı) Bursa’da dört kılıç kalkan derneği ilk günün heyecanıyla faaliyetlerini sürdürmekte…
Gençler bu ilginç folklor gösterisine büyük ilgiyle yaklaşmakta…
Dünyanın dört bir yanında gösterilerini sergileyen kılıç kalkan ekipleri, Türkiye’nin gururu olmayı yine başarmakta…