Ekmek, su, un, maya ve tuz ile üretilen bir temel gıda maddesi olarak tanımlanır.

Ekmeğin üretim sürecinde tahıl en önemli girdi olarak karşımıza çıkar.

Anadolu coğrafyasında ekmek üretiminde en çok kullanılan tahıl türü buğdaydır.

Bunun yanı sıra arpa, darı ve mısır gibi tahıllarda ekmek yapımında kullanılsa da toplumda somun ekmek, halk ekmek olarak bilinen ekmek çeşidi buğday ile üretilmektedir.

Buğdaydan üretilen unun maya, tuz ve un ile harmanlanması ve pişirimi ile ekmeğin üretimi tamamlanmaktadır.

Evet, ekmek özellikle ülkemizde temel bir gıda maddesidir...

Kişi başı tüketim Avrupa ortalamasının üzeridedir...

Ekmek stratejik bir üründür...

* * *

Türkiye’de ekmeği sosyal, ekonomik ve politik bağlamlarıyla değerlendirdiğimizde, ekmeğin üretim ve tüketim, israf, maliyet, fiyat, dayanışma gibi konu başlıkları altında tartışılabilir.

Bütün bu konu başlıklarına ilişkin politikaların üretilmesini sağlayan çeşitli aktörler vardır.

Stratejik bir ürün olan ekmeğin üretim ve tüketim sürecinde merkezi hükümet ve yerel yönetimlerin rolü her dönemde belirleyici olmuştur.

Osmanlı Devleti’nde iaşenin ve özellikle ekmeğin teminindeki eşgüdümün bizzat padişah tarafından takip edildiği bilinmektedir.

Günümüzde de hemen bütün yerel yönetimler ekmek üretmekte ve halka daha temiz, kaliteli ve ucuz ekmek tüketmeleri konusunda çaba harcamaktadırlar.

* * *

Kimi belediyelerin ekmek üretimi için kimi boş yahut kiralama yoluyla belirli alanlara buğday ektiği gözlenmektedir.

Kestel ve Mudanya belediyelerinin yaptığı gibi...

Bunun mantıklı ve doğru bir yöntem olup olmadığı sorgulanmaktadır.

Ekmek üretiminde unun maliyet içindeki payının yüzde 27 olduğu biliniyor.

Bunun kalan 73’lük kısmı ise işçilik, enerji, maya, tuz ve dağıtım giderleridir.

Görüleceği üzere ekmek üretiminde unun payı çok fazla değildir.

Salt yüzde 27...

Buğdayı kendi üreten belediyenin bu payı ancak yüzde 20’lere indirdiğini varsayalım...

Büyük olasılıkla daha pahalıya mal edeceklerdir...

Oysa belediyeler ekmek üretimi için buğday ekiminde çiftçilere tohumluk desteği yapıp, buğdayı direkt çiftçiden alsalar çok daha uygun ve mantıklı olmaz mı?

Tıpkı İstanbul belediyesinin çiftçilere tohumluk buğday desteği yaptığı gibi...

Üstelik belediyelerin asli ve farklı başka görevleri vardır...

Belediyelerin çiftçilerin, esnafın yaptığı işi üstlenmesi serbest piyasa kuralına da uygun mudur, diye sormak gerekmez mi?

Belediyelerin buğday ekmelerinin mantığı nedir?

Daha mı ucuza üreteceklerini sanıyorlar?

Çiftçiden, TMO’dan buğday mı alamamaktadırlar?

TMO piyasayı yakından takip edip, buğdayda olağan dışı fiyat hareketlerine izin vermediği ortadayken...

Öte yandan piyasa yöntemine dayalı sistemde, üretim, tüketim, alışveriş hep istem ve sunum kurallarına göre işler.

Kamu otoritesi yalnızca haksız rekabeti, tekelci eğilimleri engellemeye çalışır.

O nedenle Kestel ve Mudanya belediyelerimizin ‘ekmek üretimi için buğday ekme girişimleri mantıklı değil, popülizm içeriklidir’ yaklaşımları haklılık kazanmıyor mu?

Belediyelerin başka işi mi kalmadı da çiftçinin üç kuruşluk gelirine göz dikmektedirler, deniyor.

Halka ucuz ekmek sunmak kuşkusuz son derece önemlidir.

Ama bunu başka yollardan da gerçekleştirmek olasıdır.

Ekmekte popülizm olmaz!

Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nde olduğu gibi ‘kolhozlaştırma’ merakları mı depreşmektedir yoksa kimilerinin?