Virüsün Avrupa ve ABD başta olmak üzere dünyanın her köşesine ilk öngörülerin çok ötesinde bir hızda yayılması, ekonomik anlamda tehlikenin boyutlarını arttırmakta...

Sunum-istem şoklarının yanı sıra finansal piyasalarda büyük bir dalgalanma yaşanmakta.

Dünyada ilk kez bir kriz yaşanmıyor kuşkusuz…

Kapitalizm çokça kez krizlerle karşılaştı.

Ve kapitalizm her seferinde bu krizleri aştı.

Ama toplumların acı çekmelerine pahasına!..

Kapitalizm, 1929 büyük dünya bunalımı hariç, ikinci dünya savaşından bu yana bütün bu dengesizliklerin aynı anda bu denli sert yaşandığı bir dönem yaşamamıştı.

Hatta bu virüs krizini, 1929 Buhranı yahut diğer krizlerle karşılaştırmak dahi çok sağlıklı olmayabilir.

Corona salgınının diğerlerinden daha büyük yıkımlara neden olacağını söylemek yanlış olmaz.

Ne ki, Kapitalizm, daha önceki krizlerden nasıl çıktıysa bu krizden de kuşkusuz çıkacaktır.

Kapitalizm, bu güne kadar her bunalımdan çıkmasını bilmiştir, bundan da çıkacaktır.

Ama ne pahasına!..

Sorun bu…

* * *

‘Kahrolsun Kapitalizm’ demekle kapitalizm hiç kuşku yok ki, kahrolmuyor, yok olmuyor!

Kapitalizm, Sosyalizm gibi bir-iki sarsıntıyla yıkılmıyor!

Yeni süreç için de kapitalizmin çökeceğini sananlar yanılıyor…

Kapitalizm çökmeyecek, yenilenecek, yeniden şekillenecek…

Aslına bakılacak olunursa kapitalizmin bunalımı virüs öncesi başlamıştı zaten.

Batı değerlerinin bir ürünü olan kapitalizm zaten virüs öncesi hasta yatağına girmişti.

Uzun süredir zaten iyi işlemiyordu…

Virüs, kapitalizmin yenilenmesi için yeni bir fırsat olacak yani…

Bu yenilenme bütün uluslararası kurumların sorgulanıp, yeni şekillenmelerle sonuçlanacak.

* * *

Virüsün ekonomiler üzerinde oluşturacağı tahribatın boyutlarına yönelik şimdiden öngörüde bulunmak kolay değil kuşkusuz şimdiden.

Çok fazla bilinmeyen değişken var çünkü.

Ekonomik toparlanmanın ne kadar hızlı olacağı; virüsün ne sürede makul seviyelerde kontrol altına alınabileceği, olası ikinci bir dalganın hangi sertlikte gerçekleşebileceği ve ülkelerin açıkladığı kurtarma paketlerinin ne ölçüde etkili olabileceğine bağlı olacak bu toparlanma.

Ülkeler bu süreçte şirketleri ve istihdamı ayakta tutmayı başardıkları ölçüde bu krizden hem üretim hem de talep anlamında daha hızlı bir şekilde çıkmayı başaracaklar.

* * *

Kapitalizm, çökmeyecek, yenilenecekse, bu 1929 bunalımı sonrası gelişen sürece benzer bir yolla olacak.

Yani 1929 sonrası dünyada nasıl ki totaliter rejimler kalıcı olduysa, benzer bir gelişmeyi virüs sonrası da beklemek hiç de yanlış olmaz.

Dünyada daha totaliter liderler dönemi denebilir buna…

Totaliterlerin sağcı-solcu-ırkçı, dinci olmaları da fark etmeyecek artık!..

Toplumsal taleplere daha çok eğilen, sorunlara çözüm bulan liderler daha kalıcı olacak.

‘Demokrasicilik oyunu’ büyük ölçüde sona erecek!                                                   

Ne ki, büyük haksızlıklar yaratan Küresel sistem de önemli ölçüde düzelmeler olacak.

Başından beri haksızlıklar üreten uluslararası kurumlar( BM-DSÖ-İMF-Dünya Bankası- NATO- AF Örgütü-AB-AHİM gibi örgütler yeniden yapılanacak.

Dünyanın 5’ten büyük olduğu görülecek…